Paketli Gıdalarda Etiket Okuma Rehberi
Modern yaşamın ve gelişmiş teknolojinin bir getirisi olarak paketli ürün tüketimi günden güne yaygınlaşmaktadır. Pratik, kolay ulaşılabilir, ekonomik, lezzetli olmaları gibi özellikler bu ürünleri cezbedici kılmaktadır ancak olumlu yönlerinin yanında insan sağlığını riske atan içerikleri de bulundurabiliyor olmaları, bu ürünleri satın almadan önce iyi bir inceleme yapılmasını gerektirmektedir.
Gıda Etiketi Nedir, Niçin Önemlidir?
Paketli bir gıdanın etiketi o ürünün kimlik kartıdır. Bu kimlik gıdaya ait miktar, bileşim, saklama koşulları, üretim metodu, menşe ülkesi, üretim ve son kullanma tarihi gibi bilgileri tüketiciye sağlar. Laktoz, glüten vb. alerjen madde içeriğinin uyarısını yapar. Hamile kadın, çocuk ve yaşlılar gibi hassas tüketici gruplarını, ürünün içerebileceği riskli bileşenlerden (kafein, laksatif gibi) koruyucu rolü vardır. Ürün etiketinde “içindekiler” ibaresi ile belirtilen kısım ise işlenirken kullanılan katkı maddeleri, yağ ve tatlandırıcı çeşitleri gibi bilgileri içerir, böylece vücudunuza hangi maddeleri aldığınızı bilmiş olursunuz. Etikette bulunan besin öğeleri tablosu ise porsiyon kontrolü ve ürünler arasındaki tercih konusunda tüketiciye kolaylık sağlar.
Besin Öğeleri Tablosunu Okumak İçin Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Günlük Karşılama Miktarı: Ürünün genellikle 1 porsiyonu ya da 100 gramının, kişilerin enerji ve diğer besin öğeleri için önerilen alım düzeylerinin yüzde olarak ne kadarını karşıladığını ifade eder. Bu bilgiler çoğunlukla günlük enerji gereksiniminin 2000 kilokalori olduğu duruma göre verilir, dolayısı ile kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir.
Enerji/Kalori: Ürünün içerdiği enerji miktarıdır. Burada dikkat edilmesi gereken bu bilginin kaç gram için verildiği ve sizin tüketeceğiniz miktarın ne kadar olduğudur. Örneğin, etikette 100 gram için enerji bilgisi verilmiş olup pakette 500 gram bulunuyor olabilir. Bu noktada dikkatli olmadığınızda hesaptakinin 5 katı kadar enerji almanız olasıdır.
Yüksek yağlı/Düşük yağlı: Bir ürünün yüksek yağlı olması için 100 gramında 20 gramdan fazla yağ içeriyor ve bu yağın 5 gramının doymuş yağdan geliyor olması gerekmektedir. Düşük yağlı olabilmesi için ise 100 gramında toplam yağ miktarı 3 gram olmalıdır.
Trans Yağ: Gıda kodeksinde tanımlanmış olan yağları içeren gıdaların 100 gramında 2 gramdan fazla trans yağ içerdiği durumlarda ürünün trans yağ içerdiği ve bu trans yağın miktarı etikette belirtilir. Palm yağı, kanola (kolza) yağı gibi yağ türleri trans yağ içermektedir.
Çok şekerli/Az şekerli: Ürün 100 gramında 10 gramdan fazla şeker içeriyorsa çok şekerli, 2 gramdan az şeker içeriyor ise az şekerlidir. Paketli ürün seçerken şekerin miktarı kadar kaynağına da dikkat etmekte fayda vardır. Mısır şurubu, früktoz şurubu, invert şeker şurubu gibi içeriği bulunan gıdaların aşırı tüketimi uzun vadede insülin direnci, karaciğer yağlanması vb. sağlık sorunlarına yol açabilir.
Lif içerir/Yüksek liflidir: Bir ürünün lif içerdiğini söyleyebilmemiz için 100 gramındaki lif miktarının en az 3 gram olması gerekirken, o ürüne yüksek lifli demek için lif miktarının en az 6 gram olması gerekmektedir.
Bilinçli Tüketicilerin Ürün Seçiminde İşini Kolaylaştıracak 3 Adım
- Mümkün olduğunca az: DOYMUŞ YAĞ, KOLESTEROL, İLAVE ŞEKER, TUZ, SODYUM
- Mümkün olduğunca çok: LİF, VİTAMİN, MİNERAL
- Daha dengeli: KARBONHİDRAT, PROTEİN, YAĞ
