Gıda İsrafı
İnsanların yeme ihtiyacını karşılamak amacıyla üretilen gıdalar tarladan sofraya ulaşıncaya kadar geçen süreçte miktar ve kalite bakımından kayba uğramaktadır. Bu da gıda israfı ve gıda kaybı şeklinde tarif edilmektedir. Besin ve ekonomik değer, gıda güvenilirliği açısından yaşanan kayıplar olduğu gibi yetersiz teknoloji, üretim sürecindeki hatalar ve tüketici davranışlarının sebep olduğu kayıplar da yaşanmaktadır. Gıdaya duyulan ve duyulacak olan ihtiyacın daha çok ortaya çıkması ile gıda kayıpları daha çok önem arz etmeye başlamıştır. Fakat hala bu kayıpların nasıl ifade edileceği görüşülmektedir. Gıda kaybı olarak tarif edilmektedir. Bunlara ek israf, atık tanımı da kullanılmaktadır. Gıda kaybı gıda israfını da niteleyen bir görüşünü belirtenlerle birlikte, bunun aksini de savunanlar vardır. FAO, insan tüketim için üretilen gıdaların tüketilebilir kısmında oluşan besin değer ve miktarındaki azalmayı kayıp ve israf şeklinde tanımlamaktadır. Gıda kaybı, gıda zinciri boyunca üretim, hasat, işleme, dağıtım sürecinde meydana gelen bozulma, dökülme ile açıklanırken; gıda israfı ise, gıda zincirinin son kısmında meydana gelen perakendeci, tüketici cephesindeki tüketilmeyen satılmayan ürünler şeklinde tanımlanır.
TÜRKİYE’DE GIDA İSRAFININ DURUMU
Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu doğrultusunda yapılan çalışmalara göre, Türkiye’de senede israf edilen gıda miktarı 26 milyon tondur. Bu miktar 214 milyar Türk Lirası’na tekabül etmektedir.
- Türkiye’de bir yılda yetişen 49 milyon ton meyve ve sebzenin %25-40’ı yok olmaktadır veya israf edilmektedir.
- İsraf konusunda iyimser tahminle TÜBİTAK doğrultusunda yapılan araştırmalara göre, israf edilen sebze ve meyve miktarı 12 milyon ton ve 25 milyar Türk Lirası’na eş değerdir. Bu değer, Türkiye’nin toplam meyve ve sebze ihracatının dört katından fazladır.
- Türkiye’de günde 4,9 milyon ve senede1,7 milyar ekmek israf edilmektedir.
En Çok İsraf Edilen Gıdalar
- Soğan
- Elma
- Ekmek
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Mantar sapları
- Limon
- Havuç
- Kivi
Gıda artıklarıyla ilgili ne yapılabilir?
- Daha sağlıklı, daha sürdürülebilir bir diyet benimseyin.
- Yalnızca ihtiyacınız olanı satın alın.
- Yiyecekleri akıllıca saklayın.
- Gıda etiketlerini nasıl okumanız gerektiğini öğrenin.
- Artıklarınıza şans verin.
- Yerel gıda üreticilerini destekleyin.
- Mevsimsel gıdalar tüketin.
INSTAGRAM: @ege_borann
