SIBO ve FODMAP İlişkisi
SIBO, ince bağırsaklarda normalde bulunan bakteri sayısının artmasına ya da kalın
bağırsaklardaki bakterilerin ince bağırsaklara göç ederek çoğalmasına bağlı gelişen bir durumdur.
Mide asidinin azalmasına yol açar. SIBO’nun en önemli nedeni ise mide asit azlığına yol açan
mide ilaçları, atrofik gastrit, otoimmün gastrit, gastrik bypasdır. Ayrıca İrritabl bağırsak(IBS), obezite de SIBO’ya yol açabilir.
SIBO ve Vücuttaki Etkileri
- Gaz/şişkinlik/karın ağrısı
- Geğirme/ ağız kokusu
- İshal/ kabızlık
- Çiğ soğan/ sarımsak tüketememek
- Akne/egzama
- Kilo problemleri
- Eklem sorunları
- Vitamin-mineral eksiklikleri
- Gıda allerjileri
- Konik yorgunluk
- Kansızlık
- Depresyon /anksiyete
İnce bağırsakların yapısını ve görevlerini olumsuz etkileyen SİBO, mukoza hücrelerine zarar
vererek gıdaların sindirim ve emilimini bozar. Bağırsak mukoza hasarı bağırsak geçirgenliğini
artırır ve kana geçmemesi gereken sindirilmemiş gıda molekülleri geçer ve bu durum geçirgen
bağırsak sorunana sebep olabilir.
Geçirgen bağırsaklar gıda allerjilerine, besine karşı duyarlılıklara, kronik enflamasyona, otoimmün
hastalıklara neden olur.
Bakterilerin toksinleri kronik yorgunluğa, ağrılara, zihinsel bulanıklık gibi nörolojik bulgulara yol
açabilir. Özellikle B12 vit ‘nin sentez ve emilimini engellerler. Safra asitlerini azaltıp yağların ve
yağda eriyen A ve D vit.lerinin emilimini bozarlar. Gıdalarla alınan proteinlerin emiliminde de
sorunlar yaşanır ve vücutta protein eksikliğiyle birlikte proteinlerin ham madde olarak kullanıldığı
mediyatör sentezinde bozulmalar görülür. Her şey birbirine bağlı olan vücudumuzda sistemler
bozulmaya başlar.
Bir sistemdeki bozulma tüm sistemi etkiler
- Huzursuz bacak
- İrratabl bağırsak
- Chron/çölyak
- Fibromiyalji
- Parkinson
- Diyabet
- Anemi
- Yağlı dışkılama
- Kronik prostatit
- Akne Rosesea
- Hipotiroidi
- Otoimmün hastalıklar
- Obezite
- Depresyon /anksiyete
Uzamış stres parasempatik sinir sisteminin aktvitesini azaltarak mide asiditesini düşürür.
Mide asidinin yeterli olmaması tüketilen gıdalardaki mikropların yok edilememesine, Helikobakter pylori
gibi patojenlerin üremesine yol açar. Tedavide verilen antiasit ve proton pompa inhibitörleri mide
asiditesini daha da azaltır. Mide asidi ve sindirim enzim eksikliğine bağlı gıdaların yeterince
sindirilememesi şişkinlik, gaz, geğirme, ağız kokusu gibi şikayetlere sebep olurken, sindirilememiş
gıdaların yeterli emilememesi sonucu vücutta mikrobesin eksiklikleri yaşanır. Kalitesiz ve lifsiz
beslenme yararlı flora bakterilerini azaltır, vitamin-mineral eksikliklerine neden olur. Vitamin-
mineral eksiklikleri mide asidi ve sindirim enzim yapımını daha da bozar. Alkol, antibiyotik ve
hormon ilaçları kullanılması da florayı olumsuz etkiler. Hipotiroidide bağırsak hareketleri azalır,
bağırsağın kendini temizleme süreci bozulur. Tüm bu sebepler ince bağırsaklarda aşırı bakteri
üremesine yani SİBO’ya neden olur.
SIBO Riskini Arttıran Etmenler
- Kötü beslenme
- Uzamış stres
- Mide asiditesinin düşüklüğü
- Safra ve pankreas enzinlerinin yetersiz olması
- Vitamin mineral eksikliği
- Alkol kullanımı
- Antibiyotik kullanımı
- Hormon tedavileri
- Geçirilmiş bağırsak enfeksiyonları
- Bağırsak parazitleri
- Hipotiroidi
- Çölyak / chron hastalığı
- Geçirilmiş safra kesesi ameliyatı
Sibo tedavisinde beslenme çok önemlidir. Normalde lifli gıdalar kalın bağırsak bakterilerince sindirilir.
Sibo da olduğu gibi ince bağırsaklarda kalın bağırsak bakterileri çoğalırsa burada
fermentasyon olur ve şişkinlik, gaz, geğirme gibi sindirim şikayetleri ortaya çıkar. Bu nedenle bir
süreliğine baklagiller, kuruyemişler, tahıllar, süt ürünleri, lifli sebze ve meyveler beslenmeden
çıkarılır. Bağırsağın kendini temizlemesi ve bir sonraki öğün için enzim sentezleyebilmesi için ara
öğünler kaldırılır. Mide asiditesinin yeterli olması gıdaların sindirimi için önemlidir. Yetersiz
sindirilen gıdalar bağırsaklardan emilemez, besin eksikliklerine neden olabileceği gibi büyük
moleküller vücut tarafından allerjen olarak algılanır. Mide asitini artırmak için yemek öncesi limon
suyu ya da sirke içilebilir. Yeterli olmazsa destek ürünler kullanılabilir. Sibo’da çoğu zaman
sindirim enzim desteği de gerekir. Ne yerse şişkinlik hisseden kişilerin mide asit ve sindirim enzim
düzeyleri düşüktür. Gıdaları çok çiğneyerek sindirime yardımcı olmak gerekir. Eksik vitamin-
mineraller mutlaka tamamlanmalıdır. Örneğin Çinko eksikliği varsa sindirim enzimlerinin sentezi
yapılamaz.
Bağırsakları temizlemek için onun hareketlerini artıran prokinetik destekler de tedavide yer alır.
Kekik yağı, berberin, sarımsak ekstresi gibi doğal antibiyotikler de kullanılabilir. Hasarlı bağırsak
epitelini tamir etmek,sızdıran bağırsakları onarmak için glutamin desteklerinden yararlanılır.
Siboda probiyotik kullanımı sindirim şikayetlerini arttıracağı için önerilmez.
SIBO Tedavisi
- FODMAP beslenme
- Ara öğünler kaldırılır
- Çiğneme süresi uzatılır
- Mide asiditesi arttırılır
- Sindirim enzim desteği
- Eksik vitamin- mineral destekleri
- Bağırsak hareketlerini arttıran prokinetikler
- Glutamin, laktoferrin gibi bağırsak epitelini onaran destekler
- Egzersiz
- Kaliteli ve yeterli uyku
- Stres yönetimi için yoga, meditasyon
FODMAP Diyeti
Fodmap; fermente edilebilir oligo-di-mono sakkaritler ve polioller anlamına gelir. İrritabl bağırsak
sendromu ve Sibo tedavisinde uygulanır. Bazı gıdalar bir süreliğine beslenmeden çıkarılır. Yasak
gıdalar bağırsaklardan su çeker ve sindirilemez,bakterilerce fermente edilir. Karın şişiliği, gaz,
ağrı, spazm ve dışkılama düzensizliklerine neden olurlar. Bu da hassas kişilerde sindirim bulgularına yol açar.
Yasak gıdaların 8 hafta süreyle beslenmeden kaldırılması hastaların yaklaşık %75’inde iyileşme sağlar.
FODMAP Diyetinde Yasaklanan Besinler
- Soya/palm/ayçiçek/mısır yağları
- Lifli sebzeler
- Süt ve süt ürünleri
- Tahıllar
- Mısır
- Nişastalar
- Tatlandırıcılar
- Fıstık
- Patates
- Mantar
- Baklagiller
- Soğan/sarımsak
- Paketli / katkı maddeli tüm yiyecekler
- Alkollü içecekler
- Elma / armut/ kayısı/ şeftali/ mango/ hurma/erik/karpuz
- @diyet.fm
